De bij

Waarom zijn bijen belangrijk?

Bijen spelen een cruciale rol in ons ecosysteem door hun werk als bestuivers. Ongeveer 80% van de eetbare gewassen en bijna 90% van de wilde planten zijn afhankelijk van insecten voor bestuiving, waarbij bijen de meest efficiënte en effectieve bestuivers zijn. Zonder bijen zouden veel planten niet in staat zijn om te bloeien, vrucht te dragen of zaden te produceren, wat een directe impact heeft op onze voedselvoorziening en de biodiversiteit.

Hoe trek je bijen aan?

Het aantrekken van bijen in je tuin kan relatief eenvoudig zijn door het creëren van een bij-vriendelijke omgeving:

  1. Bloemrijke beplanting: zaai een verscheidenheid aan bloemen die voldoende nectar bevatten. Koop hier bijenzaadjes.
  2. Bijenhotels: Plaats bijenhotels of insectenhotels in je tuin. Deze bieden nestgelegenheid voor solitaire bijen zoals metselbijen.
  3. Vermijd pesticiden: Gebruik geen pesticiden. Deze zijn schadelijk voor bijen. Kies voor natuurlijke bestrijdingsmethoden indien nodig.
  4. Waterbron: Zorg voor een ondiepe waterbron, zoals een vogelbad of een ondiep schaaltje met stenen, waar bijen kunnen drinken zonder te verdrinken.

Welke soorten bijen zijn er?

Er zijn wereldwijd duizenden soorten bijen, maar in Nederland komen vooral de volgende groepen voor:

Honingbijen (Apis mellifera): De meest bekende soort, die in kolonies leeft en door imkers wordt gehouden voor honingproductie en bestuiving.

Hommels (Bombus): Grote, harige bijen die in kleine kolonies leven. Ze zijn uitstekende bestuivers, vooral bij koud weer.

Solitaire bijen: Dit zijn bijen die alleen leven in plaats van in kolonies. Voorbeelden zijn:

  • Metselbijen (Osmia): Deze bijen nestelen in holle stengels of boorgangen in hout.
  • Grondbijen (Andrena): Deze bijen graven hun nest in de grond.
  • Bladsnijderbijen (Megachile): Deze bijen gebruiken stukjes bladeren om hun nesten te bekleden.

Wist je dat bijen...?

Verschillende soorten dansen hebben: Honingbijen communiceren met elkaar door middel van de "waggel-dans." Door een specifieke dansbeweging kunnen ze aan andere bijen vertellen waar voedselbronnen te vinden zijn, inclusief de richting en afstand.

Superzintuigen hebben: Bijen kunnen ultraviolet licht zien, wat hen helpt om bloemen te vinden die voor mensen misschien onzichtbaar zijn. Bloemen hebben vaak UV-patronen die bijen naar het stuifmeel en de nectar leiden.

Productieve werkers zijn: Een honingbij moet ongeveer 2000 bloemen bezoeken om voldoende nectar te verzamelen voor een enkele druppel honing. Voor een volle pot honing moeten bijen samen zo’n 80.000 kilometer vliegen, wat twee keer de omtrek van de aarde is!

Complexe samenlevingen hebben: In een bijenkolonie kunnen wel 60.000 bijen leven. Elke bij heeft een specifieke rol, zoals koningin, werkster of darren (mannetjesbijen). De werksters doen het meeste werk, van het verzamelen van nectar tot het bewaken van de korf.

Een kort leven maar grote impact hebben: Een werkbij leeft slechts ongeveer zes weken in de zomermaanden, maar kan in die tijd aanzienlijke bijdragen leveren aan de bestuiving van planten.

Sterk ontwikkelde neus hebben: Bijen hebben een uitzonderlijk reukvermogen. Ze kunnen geuren onderscheiden tot wel een paar kilometer afstand, wat hen helpt bij het vinden van voedsel en het herkennen van hun eigen kolonie.

Thermische controle hebben: Bijen kunnen de temperatuur in hun korf regelen. In de winter slaan ze hun vleugels dicht op elkaar om warmte vast te houden, en in de zomer gebruiken ze hun vleugels als ventilatoren om de korf te koelen.